Ամեն տարի Եվրոպայում ավելի քան 100,000, իսկ ԱՄՆ-ում 450.000 երեխա է անհետանում։ Չնայած Հայաստանում դեպքերը քանակով քիչ են, երբեք չպետք է կորցնենք զգոնությունը․ անգամ մեկ անհետացած երեխա արդեն չափազանց շատ է։

Երեխաների պաշտպանության ցանցը մշակել է 10 գործնական խորհուրդ, որոնք կօգնեն կանխել անհետացման ռիսկը և պահպանել երեխաների անվտանգությունը։

1. Սովորեցրեք երեխային իր հիմնական տվյալները

Սովորեցրեք երեխային իր անուն-ազգանունը, Ձեր անուն-ազգանունը և գոնե մեկ հեռախոսահամար։ Պարբերաբար կրկնեք՝ խաղերի ձևով կամ երգի միջոցով։

2. Սահմանեք պարզ կանոններ հանրային վայրերում

Միշտ բռնեք երեխայի ձեռքը մարդաշատ վայրերում և հիշեցրեք՝ առանց Ձեր թույլտվության որևէ մեկի հետ չպետք է հեռանա։ Կարող եք հանրային վայրում առանձացնել որևէ օբյեկտ (օրինակ` շատրվան, արձան, տոմսարկղ և այլն). երեխային ասեք, որ իրար կորցնելու դեպքում կհանդիպեք այդ օբյեկտի մոտ։

3. Օգտագործեք տեխնոլոգիաները

GPS-ով ժամացույցները, հավելվածները, գտնող սարքերը (trackers) ևս կարող են օգտակար լինել, սակայն, իհարկե, չեն կարող փոխարինել ծնողական հսկողությունը։

4. Պահպանեք թարմ լուսանկարներ և տվյալներ

Պահպանեք վերջերս արված երեխայի լուսանկարներ, հասակը, քաշը և առողջական տվյալները։ Այս տեղեկությունները կարող են կարևոր լինել արտակարգ իրավիճակներում։

5. Խուսափեք երեխայի անունը տեսանելի հատվածներում գրելուց և զգուշացեք սոցիալակամ ցանցերով տարածումից

Փորձեք չգրել երեխայի անունը դրսից տեսանելի իրերի վրա (դպրոցական պայուսակ, բաճկոն և այլն)։ Անծանոթը կարող է օգտագործել անունը՝ երեխայի վստահությունը շահելու համար։ Միաժամանակ զգույշ եղեք երեխայի անունը, դպրոցը կամ այլ կարևոր տվյալները սոցիալական ցանցերում տարածելու հարցում։ Ձեր հրապարակումները կարող են լուրջ ռիսկ ստեղծել։

6. Առանձնահատուկ ուշադիր եղեք երեխաների նկատմամբ մեծ միջոցառումների ժամանակ

Հարսանիքներին, փառատոներին կամ այլ մեծ միջոցառումների ժամանակ հստակ պայմանավորվեք՝ ով է հսկում երեխային։ Երբեք մի ենթադրեք, որ «մյուսը հետևում է»։ Երեխաները հաճախ անհետանում են, որովհետև, օրինակ, հայրը վստահ է, որ մայրն է հետևում, իսկ մայրը վստահ է, որ հայրն է հետևում։ Արդյունքում երեխան ուշադրությունից դուրս է հայտնվում։

7. Խոսեք անվտանգության կանոնների մասին, երբ երեխան պետք է միայնակ մի կետից մյուսը շարժվի

- Սահմանեք հստակ երթուղի:

- Հիշեցրեք երեխային, որ չխոսի անծանոթների հետ, չընդունի առաջարկվող ուղևորություններ:

- Հեռախոսով կապի մեջ եղեք երեխայի հետ:

8. Խոսեք և խաղարկեք հնարավոր իրավիճակներ

- Խաղաղ պայմաններում հարցրեք՝ «Ի՞նչ կանես, եթե խանութում մոլորվենք»։

- Սովորեցրեք, որ ցանկալի է մնալ նույն վայրում կամ նախապեա պայմանավորված վայրում կամ որոնել վստահելի մեծահասակի (անվտանգության աշխատակից, խանութի աշխատակից, մայր երեխայով):

9. Անվտանգության շուրջ վարեք շարունակական զրույցներ

Մի սպասեք արտակարգ դեպքերի՝ խոսելու անվտանգության մասին։ Ստեղծեք վստահության մթնոլորտ, որ երեխաներն ազատորեն հարցեր տան ու կիսվեն իրենց մտահոգություններով։

10. Ներգրավեք հարևաններին և մյուսներին

Երեխայի անվտանգությունը միայն ընտանիքի պատասխանատվությունը չէ։ Խրախուսեք շրջապատին ևս աչալուրջ լինել՝ մանկապարտեզ, դպրոց, բակ և այլն։ Զգոն հարևանը կարող է կանխել ողբերգությունը։